Outplacement en basit tanımlamasıyla, şirketlerin organizasyonel değişim, şirket birleşmesi ya da küçülmesi gibi çeşitli nedenlerle iş akdine son vermek durumunda kaldığı, değerli çalışanlarına sağladığı bir kariyer desteğidir. Bu destek, birebir görüşmelerden oluşabileceği gibi grup çalışmaları şeklinde de verilebilir. Bu süreç ister birebir görüşmelerle, ister grup çalışmalarıyla yürütülsün, süreç boyunca, kişilere CV hazırlama, açık pozisyonları bulma, başvuruda bulunma, network kullanma, işe alım danışmanlık firmalarıyla çalışma, mülakat teknikleri (pratik yapma & geri bildirim verme), Linkedin gibi sosyal medya araçlarının en etkin şekilde kullanılması, iş fırsatlarının değerlendirilmesi, yeni işe yerleşme durumunda onboarding gibi konularda tavsiyelerde bulunulur.
Outplacement, özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinde uzun zamandır bilinen ve yoğun bir şekilde uygulanan bir hizmet iken, Türkiye’de özellikle son 20 yıldan bu yana bilinen ve uygulanan bir hizmet olmuştur. 2001 ekonomik krizi sonrası, firmaların küçülmeye gitmek durumunda kalması, işten çıkartılan kişilerin psikolojik ve ekonomik olarak yaşayacakları zorluklar, firmaları bazı tedbirler almaya yöneltmiş, Outplacement de bu anlamda başvurulan bir destek olmuştur. Zira, işten çıkarılma bir çalışan için deneyimlenebilecek en sarsıcı olaylardan birisi olup travmatik etkilerinin, bir eş kaybı, ani ölüm ardından yaşanabilecek duygularla benzerlik gösterdiği belirtilir.
İşini kaybeden kişilere profesyonel yardım sağlayan bu hizmet, öncelikle kişiye kendisiyle ilgili, güçlü yanları, gelişime açık yanları, yetkinlikleri ve tecrübeleri ile ilgili farkındalık sağlamakta, bundan sonrasında kişinin neler yapabileceğine odaklanmaktadır. Bu yolla, mevcut durumunu artılarıyla eksileriyle gören kişi, konusunda profesyonel bir danışmanın desteğiyle, kendi geleceğine dair bir yol haritası çizerek, proaktif bir şekilde iş arama sürecini başlatabilir.
İşten ayrılma ardından, ayrılan kişilere destek verilmesi hizmetinin fikir olarak ilk çıkış noktası, silahlı kuvvetler olmuştur. İlk defa 1945 yılında, ABD’de, İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan bu fikirle amaç, savaşa katılmış askerlerin savaş sonrasında iş arayışlarında onlara yardımcı olmaktı. Bu uygulamanın temeli, 1960’lı yıllarda devlet kurumları tarafından ABD’de atılmış ve daha sonra ticari kuruluşlara hizmet veren danışmanlık şirketlerince popüler hale gelmiştir. Avrupa’da da, yine 1960’lı yıllardan sonra, yasal altyapının ve sosyal güvenlik sisteminin güçlü oluşu nedeniyle ivme kazanarak önemli bir İK stratejisi haline gelmiştir.
İşten çıkartma sürecinin paydaşlarına bakacak olursak, İşten Çıkartılan Çalışan, İşten Çıkartmadan Sorumlu Yönetici ve Geride Kalan Çalışandan bahsedebiliriz. Bu süreçte en büyük olumsuz etkiyi yaşayan İşten Çıkartılan Çalışan olup, asıl amaç, elbette işten çıkarılan profesyonelin mümkün olan en kısa sürede, en uygun işi bulmasıdır.
Ancak Outplacement sürecinin, işten çıkarmayı gerçekleştiren firmalar için de olumlu etkileri yadsınamaz. Tecrübelerimiz bize göstermektedir ki, acemi işten çıkarma tutumları işverenin faaliyet alanı ve uzun dönem itibarı için kötü sonuçlara yol açmaktadır ve bu negatif etkiler, işverenlerin hassas tutumları sayesinde, profesyonel Outplacement desteği alarak azaltılabilir.
Sürecin bir diğer paydaşı olan işten çıkarmadan sorumlu yöneticilerin çoğu için yapılması gereken en zor şeylerden biri, firmanın birleşme, küçülme veya yeniden yapılanma sürecini takiben bir çalışanın işine son vermektir. Fesih konuşmaları öncesinde, sürece dahil olacak ilgili fonksiyon yöneticilerinin, fesih konuşmalarını nasıl yönetebilecekleri hususunda profesyonel destek almaları, bu süreci daha başarılı şekilde yönetmelerini sağlayacaktır.
Araştırmalar göstermektedir ki; işten çıkarılan çalışanların yaklaşık yüzde 60’ı işten çıkarıldıkları şirketin ekosisteminde bir alıcı, tedarikçi, etki sahibi kimse ya da rakip olarak kalmaya devam etmektedir. Bu sebeple yollarınızı ayırmayı tercih ettiğiniz çalışanlarınızla nasıl ayrıldığınız büyük bir fark yaratacaktır.
Outplacement, çalışanlarınıza iyi davranma açısından verilebilecek en doğru hizmetlerdendir. Ayrıca, organizasyonda çalışmaya devam edenlerin motivasyonunu ve verimliliğini korumak, işveren markanızı korumak ve güçlendirmek için iyi bir yer değiştirme ortağı kullanmak önemlidir. Bu nedenlerle dünyanın önde gelen firmalarının yer değiştirmeyi İK araç setlerinin standart bir parçası olarak kullandığını görüyoruz.